Preconceptionele zorg

Bij elke vrouw in de vruchtbare levensfase dient het onderwerp ‘zwangerschap’ door het behandelteam, onder verantwoordelijkheid van de huisarts dan wel internist, regelmatig besproken te worden. Bij vrouwen met een preconceptionele diabetes type 2 in de voorgeschiedenis moet het vragen naar het bestaan van een kinderwens nu of in de toekomst onderdeel zijn van een diabeteszorgprotocol. Bij een serieuze kinderwens dient de diabetesbehandeling (verder) plaats te vinden in de tweede lijn.

De volgende aandachtspunten moeten in elk geval met de patiënt worden besproken:

  • Bloedglucoseregulatie, huidige behandeling, hypoglykemie-risico
  • Bestaan van macrovasculaire en microvasculaire complicaties en het effect van zwangerschap op deze diabetes gerelateerde complicaties (nefropathie, retinopathie, neuropathie en macro-angiopathie)
  • Andere aandoeningen (met name andere endocriene aandoeningen, waaronder schildklierafwijkingen)
  • Medicatie
    • Potentiële teratogeniciteit of fetoxiciteit1 (het verschijnsel dat sommige geneesmiddelen of toxische stoffen (tabak, kwik) de ontwikkeling van de foetus beïnvloeden)
    • Foliumzuur
  • Werk- en privéomstandigheden (extra doktersbezoeken, lagere bloedglucosewaarden, eerder moeten stoppen met werken etc.)
  • Risico op diabetes bij het kind/erfelijkheid
  • Een gezonde leefstijl: voeding, gewicht, beweging, roken, alcohol
  • Overige vragen van de patiënt of haar omgeving

De patiënt wordt, als vast onderdeel van de preconceptionele voorbereiding, gestimuleerd om de betrokken zorgverleners, inclusief de eigen apotheker, op de hoogte te brengen van een kinderwens/zwangerschap zodat bovenstaande kan worden besproken, teratogene medicatie of fetotoxische medicatie2 tijdig kan worden aangepast en gebruik van foliumzuur kan worden gestart. De zorgverlener voegt de kinderwens/zwangerschap, met toestemming van de patiënt, toe aan haar patiëntendossier.

Bij de preconceptionele voorbereiding is aandacht nodig voor vrouwen die op basis van hun achtergrond (allochtone origine) of op basis van sociale deprivatie extra begeleiding nodig zouden kunnen hebben.

Voeg toe aan printlijst
Voetnoot 1

http://www2.marshfieldclinic.org/wissp/wisspers/dec97001.htm

Voetnoot 2

Farmacotherapeutisch Kompas online: ‘Geneesmiddelen tijdens zwangerschap/lactatie’
Geneesmiddelen, zwangerschap en borstvoeding. 5e editie. Bilthoven: RIVM, Stichting Health Base, 2011.
KNMP. Informatorium Medicamentorum. Den Haag, 2013